Η ανθρωπομετρία ονομάζεται η διαδικασία μέτρησης και μελέτης του ανθρώπινου σώματος ως προς τις διαστάσεις οστών, μυών και λιπώδους ιστού. Περιλαμβάνει μεθόδους μέτρησης και συλλογής πληροφοριών για το ανθρώπινο σώμα και τη σύστασή του, ταξινόμηση των δεδομένων που συλλέγονται και ερμηνεία τους. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων λαμβάνουν σημαντικό ρόλο στη διατροφική αξιολόγηση και το σχεδιασμό του διατροφικού πλάνου.
Σε συνδυασμό με τα διατροφικά δεδομένα, τα αποτελέσματα των μετρήσεων του ανθρώπινου σώματος που συλλέγονται προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες στον Κλινικό Διαιτολόγο – Διατροφολόγο, κατά την πρώτη σας επίσκεψη σε κάποιο διαιτολογικό γραφείο.
Τι μετράει η ανθρωπομετρία;
Στην ανθρωπομετρία περιλαμβάνονται:
- Μέτρηση ύψους
Το ύψος του ανθρώπινου σώματος είναι αναπόσπαστο στοιχείο για την επεξεργασία των υπόλοιπων ανθρωπομετρικών μετρήσεων. Το αναστυμόμετρο είναι το όργανο όπου μετράμε το ύψος και ο εξεταζόμενος πρέπει να βρίσκεται όρθιος και σε κατάλληλη θέση έτσι ώστε να προσδιοριστεί ωστά το ύψος. - Μέτρηση σωματικού βάρους
Πρόκειται για έναν από τους κυριότερους ανθρωπομετρικούς δείκτες, μαζί με το ύψος και την περίμετρο της μέσης. Στο διαιτολογικό γραφείο προσδιορίζεται με χρήση ειδικής ζυγαριάς, η οποία ρυθμίζεται για την ακρίβεια των μετρήσεών της ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Η μέτρηση του σωματικού βάρους χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό ενός εξαιρετικά σημαντικού δείκτη, που ονομάζεται Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI).
Μεγαλύτερη χρησιμότητα έχει ο προσδιορισμός του βάρους ανά συγκεκριμένα (τακτά) χρονικά διαστήματα, καθώς με αυτόν τον τρόπο αξιολογείται η αποτελεσματικότητα μιας διαιτολογικής παρέμβασης. - Μέτρηση περιμέτρου μέσης
Η αξιολόγηση της περιμέτρου μέσης είναι άλλος ένας σημαντικός ανθρωπομετρικός δείκτης. Προσδιορίζεται με τη χρήση μίας εύκαμπτης μεζόύρας, η οποία τοποθετείται στην πιο στενή περιοχή της μέσης. Μας δείνει αρκετές πληροφορίες για την κατανομή του λίπους στο σώμα, όπως επίσης οι αυξημένες τιμές αποτελούν παράγοντα κινδύνου για τα καρδιαγγειακά νοσήματα. - Εκτίμηση μεγέθους σκελετού
Πολλές φορές έχουμε ακούσει την έκφραση «είναι βαρυκόκκαλος». Σύμφωνα με το Αμερικανικό Ινστιτούτο Υγείας, το μέγεθος του σκελετού καθορίζεται από έναν ανθρωπομετρικό δείκτη, ο οποίος ονομάζεται BodyFrameSizeή Μέγεθος Σκελετού Σώματος. Η κατάταξη ανάλογα με τα αποτελέσματα γίνεται σε τρεις κατηγορίες: μικρό, μεσαίο και μεγάλο μέγεθος σκελετού. Ο δείκτης υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψιν το φύλο, το ύψος και την περίμετρο του καρπού. - Μέτρηση σύστασης σώματος – Λιπομέτρηση
Ο προσδιορισμός της ποσότητας του λιπώδους ιστού στο σώμα, καθώς και η κατανομή του αποτελεί εξαιρετικά σημαντική παράμετρο για την αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης και των αναγκών του ενδιαφερόμενου.
Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι ακριβούς προσδιορισμού του ποσοστού σωματικού λίπους στο σώμα, πολλές από τις οποίες δεν είναι διαθέσιμες στο ευρύ κοινό, καθώς δεν υπάρχει ο απαραίτητος εξοπλισμός. Στα διαιτολογικά γραφεία χρησιμοποιείται συχνά η μέθοδος ανάλυσης βιοηλεκτρικής εμπέδησης (BioelectricalImpedanceAnalysis–BIA).
Η μέθοδος BIA βασίζεται στο γεγονός πως η μάζα του σώματος, στην οποία δεν υπάρχει λιπώδης ιστός είναι καλός αγωγός του ηλεκτρικού ρεύματος, σε αντίθεση με το λίπος που είναι κακός αγωγός. Κατά τη διάρκεια της μέτρησης εφαρμόζεται εναλλασσόμενο ηλεκτρικό ρεύμα μικρής έντασης στο σώμα και καταμετράται η χωρητικότητα και η αντίστασή του σε αυτό. Έτσι εκτιμάται η σύσταση του σώματος σε νερό, επομένως και της άλιπης μάζας, δεδομένου ότι αυτή αποτελείται κατά 73% από νερό και κατ’ επέκταση προσδιορίζεται και η ποσότητα λίπους στο σώμα.
