Η Βιταμίνη D δεν έχει χαρακτηριστεί άδικα ως η “Βιταμίνη του Ήλιου” αφού το μεγαλύτερο ποσοστό το συνθέτουμε στο δέρμα μέσω της υπεριώδους ακτινοβολίας.
Η D αποτέλεσε αίνιγμα για μεγάλο διάστημα. Η ιστορία της αρχίζει από την εποχή όπου οι γιατροί συνειδητοποίησαν ότι η ραχίτιδα, σοβαρή παιδική ασθένεια, μπορούσε να θεραπευτεί εαν τα παιδιά εκτίθονταν επαρκώς στον ήλιο.
Τι ήταν άραγε αυτό που έκανε ο ήλιος τόσο αποτελεσματικά; Η απάντηση άργησε να δοθεί. Όμως, σήμερα γωρίζουμε πόσο σημαντική είναι η συγκεκριμένη βιταμίνη.
Επίσης, η Βιταμίνη D μπορεί να θεωρηθεί και ορμόνη. Aφενός δύναται να παραχθεί ενδογενώς, αφετέρου μεταφέρεται σε άλλο σύστημα του σώματος, διαφορετικό από αυτό που παράχθηκε, προκειμένου να δράσει, όπως συμβαίνει και με τις άλλες ορμόνες.
Πού βρίσκεται η Βιταμίνη D
H D είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη που τη συνθέτουμε από την έκθεσή μας στον ήλιο.
Επίσης, την βρίσκουμε σε μικρές ποσότητες σε τρόφιμα όπως λιπαρά ψάρια (σαρδέλα, ρέγκα,σολομό), αυγά, βούτυρο, γάλα, γιαούρτι, τυρί και εμπολουτισμένα τρόφιμα – γάλα, βούτυρο, χυμοί, δημητριακά πρωινού.
Οι βασικές μορφές της βιταμίνης D είναι η D2 και η D3:
- D2 (εργοκαλσιφερόλη) προσλαμβάνεται από τις τροφές
- D3 (χοληκαλσιφερόλη) σχηματίζεται στο δέρμα
Γιατί έχουμε έλλειψη σε Βιταμίνη D
Όλοι γνωρίζουμε πως η Ελλάδα θεωρείται από τις πλέον ηλιόλουστες χώρες.
Παρ’όλα αυτά ,το 70% του πληθυσμού έχει έλλειψη βιταμίνης D κατά τους χειμερινούς μήνες. Επίσης, το ποσοστό αυτό μειώνεται ελάχιστα τους καλοκαιρνούς μήνες. Τι εμποδίζει όμως την σύνθεση Βιταμινής D από τον ήλιο;
Ο μικρός χρόνος έκθεσης στον ήλιο
Όσο λιγότερο εκτιθόμαστε στον ήλιο, τόσο λιγότερο Βιταμίνη D συνθέτουμε.
Η επιφάνεια του δέρματος
Κατά την έκθεση μας στον ήλιο, θα πρέπει να αφήνουμε ακάλυπτα μέρη του σώματος όπως τον λαιμό, τα χέρια και τα πόδια.
Το χρώμα του δέρματος
Το σκουρόχρωμο δέρμα εμποδίζει τη σύνθεση βιταμίνης D, εξαιτίας της μεγάλης παραγωγής μελανίνης.
Οι ατμοσφαιρικοί ρύποι
Ο βαθμός μόλυνσης της ατμόσφαιρας λειτουργεί ως φίλτρο κατά της ηλιακής ακτινοβολίας.
Το γεωγραφικό πλάτος
Το γεωγραφικό πλάτος (<50o) στο οποίο βρισκομαστε δεν επιτρέπει την επαρκή σύνθεση της βιταμίνης, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες.
Οι κρέμες και τα αντηλιακά
Τα αντηλιακά με υψηλό δεικτη προστασίας εμποδίζουν τη σύνθεση Βιταμίνης D.
Για να παραχθεί η ελάχιστη δόση σε Βιταμίνη D πρέπει να εκτεθούμε στον ήλιο τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα για 15 λεπτά, χωρίς να καλύπτουμε το κεφάλι και τα χέρια και χωρίς αντηλιακό.
Φυσικά, η έκθεσή μας στον ήλιο θα πρέπει να είναι σε κατάλληλες ώρες. Δηλαδή, πριν τις 11:00 και μετά τις 16:00.
Γιατί είναι σημαντική για την υγεία μας η D
Ο πιο γνωστός ρόλος της βιταμίνης D είναι η συμμετοχή της στην καλή σκελετική υγεία.
Παίζει σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση του ασβεστίου και του φωσφόρου, ενώ παράλληλα συμμετέχει στην εναπόθεσή τους στα οστά προκειμένου να αποκτήσουν την μέγιστη ανθεκτικότητα.
Η Βιταμίνη D παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και τις μολύνσεις του αναπνευστικού. Μελέτες έχουν δείξει μάλιστα ότι τα χαμηλά της επίπεδα μας κάνουν πιο επιρρεπείς σε λοιμώξεις.
Βιταμίνη D και ψωρίαση
Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι η D εμπλέκεται στη ρύθμιση της αύξησης των κυττάρων του δέρματος, γι’ αυτό χρησιμοποιείται ως φάρμακο εναντίον της ψωρίασης.
Βιταμίνη D και καρκίνος
Πολλάπλές μελέτες έχουν αναδείξη τη σχέση μεταξύ χαμηλής έκθεσης στο ηλιακό φως και υψηλής επίπτωσης καρκίνου όπως του παχέος εντέρου και του μαστού.
Βιταμίνη D και σκλήρυνση κατά πλάκας
Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει σε άτομα με υψηλά επίπεδα βιταμίνης D, μειώνεται ο κίνδυνος σκλήρυνσης κατά πλάκας και καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Ποια άτομα έχουν μεγαλύτερες ανάγκες σε βιταμίνη D
Όπως προαναφέρθηκε, όσοι έχουν σκουρόχρωμο δέρμα ή δεν εκτίθενται στον ήλιο έχουν αυξημένες ανάγκες της συγκεκριμένης βιταμίνης.
Επίσης, το ίδιο ισχύει για τα άτομα με περιορισμένη αποτελεσματική έκθεση στον ήλιο ή όσους χρησιμοποιούν συνεχώς αντηλιακά και καλύπτουν πλήρως το σώμα τους από ρούχα.
Όσον αφορά τα παχύσαρκα άτομα, χρειάζονται περισσότερο D γιατί η βιταμίνη απορροφάται από τον λιπώδη ιστό και τα επίπεδα στο αίμα μειώνονται.
Τέλος, αυξημένες ανάγκες έχουν όσοι πάσχουν από οστεοπόρωση, οι έγκυες γυναίκες, τα παιδιά και οι έφηβοι καθώς και οι ηλικιωμένοι.
Επιστημονική διατροφική υποστήριξη από την Γεωργία Καλαϊτζίδου
Θέλετε να ενισχύσετε την υγεία του οργανισμού σας μέσω της αύξησης πρόσληψης της Βιταμίνης D από την διατροφή; Μπορώ να σας βοηθήσω!
Είμαι Διαιτολόγος Διατροφολόγος στα Μελίσσια με μεταπτυχιακές σπουδές στην Κλινική Διατροφή και μπορώ να σας υποστηρίξω δια ζώσης ή διαδικτυακά.
Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου με οποιονδήποτε από τους ακόλουθους τρόπους σας εξυπηρετεί:
- τηλεφωνήστε μου στο + (30) 210 613 2658
- στείλτε μου email στο georgia@kalaitzidou.gr
- συμπληρώστε την φόρμα επικοινωνίας στην ιστοσελίδα μου
