Η Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση είναι μια συχνή κατάσταση που επηρεάζει όλο και περισσότερους ανθρώπους.
Παρότι συχνά θεωρείται «απλό κάψιμο στο στομάχι», στην πραγματικότητα μπορεί να γίνει χρόνια και να χρειάζεται προσεκτική διαχείριση — ειδικά μέσω της διατροφής και των συνηθειών μας.
Τι είναι η Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση (ΓΟΠ)
Η Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση εμφανίζεται όταν τα γαστρικά υγρά του στομάχου επιστρέφουν προς τον οισοφάγο, δηλαδή το σωλήνα που συνδέει το στόμα με το στομάχι.
Κανονικά, ανάμεσα σε αυτά τα δύο όργανα υπάρχει ένας “σφιγκτήρας”, ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας. Λειτουργεί σαν βαλβίδα και δεν επιτρέπει στα οξέα να ανέβουν.
Όταν αυτός ο σφιγκτήρας χαλαρώσει ή δεν λειτουργεί σωστά, τα γαστρικά οξέα παλινδρομούν προς τον οισοφάγο. Αυτό, προκαλεί ερεθισμό και την χαρακτηριστική αίσθηση καψίματος.
Αν η κατάσταση επαναλαμβάνεται συχνά, θεωρείται νόσος Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης (ΓΟΠΝ).
Ποια είναι τα αίτια της παλινδρόμησης
Η Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση μπορεί να προκληθεί ή να επιδεινωθεί από διάφορους παράγοντες, τόσο ανατομικούς όσο και λειτουργικούς.
Οι πιο συχνοί είναι:
Χαλάρωση σφιγκτήρα
Η χαλάρωση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα προκαλείται είτε λόγω γενετικής προδιάθεσης, είτε από ορισμένες τροφές, φάρμακα ή συνήθειες.
Παχυσαρκία
Η αυξημένη πίεση στην κοιλιακή χώρα ευνοεί την παλινδρόμηση.
Εγκυμοσύνη & Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση
Οι ορμονικές αλλαγές και η πίεση από το έμβρυο αυξάνουν τα συμπτώματα παλινδρόμησης.
Κακές διατροφικές συνήθειες
Τα μεγάλα ή λιπαρά γεύματα, το φαγητό αργά τη νύχτα και η υπερβολική καφεΐνη ή αλκοόλ είναι παράγοντες που προκαλούν Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση.
Κάπνισμα
Η συνήθεια του καπνίσματοςμειώνει την αποτελεσματικότητα του σφιγκτήρα και ερεθίζει το στομάχι.
Φάρμακα
Ορισμένα παυσίπονα, αντιφλεγμονώδη ή ηρεμιστικά μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν την Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση.
Άγχος και στρες
Αν και δεν προκαλούν άμεσα παλινδρόμηση, μπορεί να αυξήσουν τα επεισόδια και την δυσφορία.
Ποια είναι τα πιο συχνά συμπτώματα
Η Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους, ανάλογα με την σοβαρότητα και την συχνότητα των επεισοδίων. Τα πιο κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Κάψιμο στο στήθος ή στον λαιμό (heartburn), συνήθως μετά το φαγητό ή όταν ξαπλώνουμε
- Αναγωγές – όξινη ή πικρή γεύση που ανεβαίνει στο στόμα
- Αίσθηση κόμπου ή πίεσης στο στήθος
- Δυσκολία στην κατάποση (δυσφαγία) ή αίσθημα ότι “το φαγητό κολλάει”
- Βήχας, βραχνάδα ή πονόλαιμος, ειδικά το πρωί
- Φούσκωμα, ρέψιμο ή δυσφορία μετά τα γεύματα
- Σε πιο προχωρημένες περιπτώσεις, η συνεχής παλινδρόμηση μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στον οισοφάγο (οισοφαγίτιδα).
Πώς η διατροφή επηρεάζει την Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση
Η διατροφή είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που μπορούν να βελτιώσουν ή να επιδεινώσουν την Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση.
Ορισμένες τροφές προκαλούν χαλάρωση του σφιγκτήρα ή αυξάνουν την παραγωγή οξέων, ενώ άλλες βοηθούν στη διατήρηση της φυσιολογικής λειτουργίας του πεπτικού συστήματος.
Εκτός από το τι τρώμε, έχει σημασία και πώς τρώμε. Ο ρυθμός, η ποσότητα και η ώρα των γευμάτων επηρεάζουν άμεσα την εμφάνιση των συμπτωμάτων.
Τροφές και συνήθειες που καλό είναι να αποφεύγεις αν έχεις Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση
Οι παρακάτω τροφές και συνήθειες είναι συχνοί «ένοχοι» για επιδείνωση των συμπτωμάτων της παλινδρόμησης:
- Τηγανητά και λιπαρά φαγητά
- Πικάντικες ή πολύ καυτερές τροφές
- Καφές
- Σοκολάτα
- Μέντα
- Αλκοόλ
- Αναψυκτικά και ανθρακούχα ποτά
- Ντομάτα και τα προϊόντα της
- Εσπεριδοειδή και οι χυμοί τους
- Κρεμμύδι, σκόρδο
- Ξύδι
- Μεγάλα ή βαριά γεύματα, ειδικά το βράδυ
- Φαγητό λίγο πριν τον ύπνο
- Πολύ στενά ρούχα που πιέζουν την κοιλιά
- Αυξημένο σωματικό βάρος
- Κάπνισμα
- Ύπνος και ύπτια θέση
Αυτές οι τροφές και συμπεριφορές αυξάνουν την πίεση στο στομάχι ή προκαλούν χαλάρωση του σφιγκτήρα, με αποτέλεσμα το οξύ να ανεβαίνει πιο εύκολα προς τον οισοφάγο.
Συνήθειες που κάνουν τη διαφορά στην Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση
Η σωστή διατροφική συμπεριφορά είναι εξίσου σημαντική με την επιλογή των τροφών. Ορισμένες απλές αλλαγές μπορούν να μειώσουν θεαματικά τα συμπτώματα.
Τρώγε αργά και απόλαυσε το γεύμα σου χωρίς βιασύνη. Προτίμησε ελαφριά βραδινά γεύματα, απόφυγε την κατανάλωση αλκοόλ και καφεΐνης και περιόρισε την κατανάλωση ανθρακούχως ποτών. Επισης, περιόρισε την κατανάλωση λιπαρών και καυτερών τροφίμων.
Διατήρησε φυσιολογικό σωματικό βάρος και απόφυγε το κάπνισμα. Επίσης, απόφυγε να ξαπλώσεις για 2–3 ώρες μετά το φαγητό.Αν έχεις τάση για παλινδρόμηση την νύχτα, δοκίμασε να σηκώσεις ελαφρώς το προσκέφαλο του κρεβατιού.
Τέλος, θα σε βοηθήσει να κρατήσεις ένα ημερολόγιο διατροφής για να εντοπίσεις ποια τρόφιμα σου προκαλούν ενόχληση.
Το μήνυμα που αξίζει να θυμάσαι
Η Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση είναι μια κατάσταση που χρειάζεται προσοχή, αλλά μπορεί να ελεγχθεί αποτελεσματικά με μικρές καθημερινές αλλαγές.
Η διατροφή είναι ένα από τα πιο σημαντικά «εργαλεία» που έχεις στη διάθεσή σου και με σωστές επιλογές, μπορείς να ζήσεις χωρίς πόνο και δυσφορία. Αν τα συμπτώματα επιμένουν, είναι απαραίτητο να συμβουλευτείς Ιατρό ή Διατροφολόγο, ώστε να σχεδιάσετε μαζί ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα αντιμετώπισης.
Επιστημονική υποστήριξη για την διατροφική αντιμετώπιση της Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης
Έχετε Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση και χρειάζεστε διατροφική καθοδήγηση; Μπορώ να σας βοηθήσω!
Είμαι Διαιτολόγος Διατροφολόγος στα Μελίσσια με μεταπτυχιακές σπουδές στην Κλινική Διατροφή και μεγάλη εμπειρία σε περιστατικά που αφορούν την Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση. Μπορούμε να συνεργαστούμε δια ζώσης ή διαδικτυακά και θα χαρώ πολύ να σας υποστηρίξω.
Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου με οποιονδήποτε από τους ακόλουθους τρόπους σας εξυπηρετεί:
- τηλεφωνήστε μου στο + (30) 210 613 2658
- στείλτε μου email στο georgia@kalaitzidou.gr
- συμπληρώστε την φόρμα επικοινωνίας στην ιστοσελίδα μου