Το Ozempic, με δραστική ουσία τη σεμαγλουτίδη, έχει γίνει το φάρμακο-φαινόμενο της εποχής.
Από εγκεκριμένο σκεύασμα για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, κατέληξε να χρησιμοποιείται μαζικά και συχνά χωρίς ιατρική ένδειξη από ανθρώπους που αναζητούν γρήγορη απώλεια βάρους.
Ως Διατροφολόγοι, έχουμε ευθύνη να εξηγήσουμε τι πραγματικά είναι, πώς λειτουργεί, ποιους κινδύνους κρύβει και πώς η διατροφή διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο — όχι μόνο κατά τη διάρκεια της αγωγής αλλά κυρίως μετά τη διακοπή της.
Tι είναι το Ozempic και πώς λειτουργεί
Το Ozempic είναι η εμπορική ονομασία της σεμαγλουτίδης, μιας δραστικής ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αγωνιστών GLP-1 (γλυκαγονόμορφο πεπτίδιο-1).
Αυτή η ουσία μιμείται τη λειτουργία του φυσικού GLP-1, μιας ορμόνης που παράγεται στο έντερο μετά την κατανάλωση τροφής και δρα ως εξής:
- Επιβραδύνει την κένωση του στομάχου δηλ. τον ρυθμό με τον οποίο η τροφή αδειάζει από το στομάχι
- Μειώνει την όρεξη και την πρόσληψη τροφής κατά συνέπεια την πρόσληψη θερμίδων
- Βελτιώνει την ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα
- Συμβάλλει στην απώλεια βάρους, κυρίως σε άτομα με παχυσαρκία ή διαβήτη τύπου 2
Μελέτες έχουν δείξει πως μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια έως και 15% του αρχικού σωματικού βάρους, σε διάστημα περίπου 68 εβδομάδων, όταν συνδυάζεται με δίαιτα και άσκηση.
Το εντυπωσιακό ποσοστό απώλειας βάρους το καθιστά δημοφιλές όχι μόνο στους ασθενείς με διαβήτη αλλά και σε όσους προσπαθούν να μειώσουν το βάρος τους, ανεξάρτητα από το αν πάσχουν από διαβήτη.
Άλλα αντίστοιχα φάρμακα με το Ozempic είναι τα:
Wegovy (σεμαγλουτίδη)
Είναι ουσιαστικά το ίδιο δραστικό συστατικό με το Ozempic (σεμαγλουτίδη), αλλά κυκλοφορεί σε υψηλότερη δόση, αποκλειστικά για την παχυσαρκία και την απώλεια βάρους.
Ενδείκνυται για άτομα με ΔΜΣ ≥30, ή ≥27 με συννοσηρότητες (π.χ. υπέρταση, υπνική άπνοια). Έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα, αλλά με αντίστοιχες παρενέργειες και απαιτεί διαιτολογική παρακολούθηση.
Rybelsus (σεμαγλουτίδη από στόματος)
Η από του στόματος μορφή της σεμαγλουτίδης, πιο εύκολη στην λήψη για όσους δυσκολεύονται με ενέσεις. Έχει ελαφρώς μικρότερη αποτελεσματικότητα στην απώλεια βάρους σε σχέση με την ενέσιμη μορφή.
Saxenda (λιραγλουτίδη)
Προγενέστερος αγωνιστής GLP-1. Ενδείκνυται για απώλεια βάρους και χορηγείται καθημερινά με ένεση. Έχει καλό προφίλ ασφάλειας, αλλά πιο μέτρια αποτελέσματα συγκριτικά με τη σεμαγλουτίδη.
Victoza (λιραγλουτίδη)
Το ίδιο δραστικό με το Saxenda, αλλά σε χαμηλότερη δόση, για διαβήτη τύπου 2. Δεν χρησιμοποιείται ως φάρμακο απώλειας βάρους.
Mounjaro (τιρζεπατίδη)
Ο πιο νέος και ισχυρός διπλός αγωνιστής GLP-1/GIP.
Έχει δείξει ακόμη μεγαλύτερη απώλεια βάρους από το Ozempic/Wegovy σε κλινικές μελέτες. Ενδείκνυται προς το παρόν για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, αλλά είναι σε διαδικασία έγκρισης για την παχυσαρκία (ως Zepbound στις ΗΠΑ).
Ποιοι δεν πρέπει να λαμβάνουν Ozempic: Αντενδείξεις και ενδείξεις
Η χορήγηση του Ozempic και παρόμοιων GLP-1 αγωνιστών δεν είναι κατάλληλη για όλους.
Υπάρχουν ξεκάθαρα πρωτόκολλα ένταξης καθώς και κριτήρια επιλογής, τα οποία προφανώς πρέπει να αξιολογούνται από τον υπεύθυνο Ιατρό και τον επιβλέποντα Διατροφολόγο.
Σε ποιους χορηγείται το Ozempic:
- Άτομα με διαβήτη τύπου 2, όταν η γλυκαιμική ρύθμιση δεν επιτυγχάνεται με άλλες θεραπείες
- Άτομα με παχυσαρκία (ΔΜΣ ≥30), ή υπέρβαρα (ΔΜΣ ≥27) με συννοσηρότητες όπως υπέρταση, υπνική άπνοια, δυσλιπιδαιμία κ.ά.
- Όσοι έχουν σαφή αδυναμία απώλειας βάρους με διατροφή και άσκηση και πληρούν κλινικά κριτήρια
Η χορήγηση γίνεται μία φορά την εβδομάδα με ένεση υποδορίως.
Σε ποιους απαγορεύεται η χορήγηση Ozempic:
- Άτομα με ιστορικό καρκίνου θυρεοειδούς (π.χ. MTC) ή πολλαπλή ενδοκρινική νεοπλασία τύπου 2 (MEN2)
- Έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες
- Άτομα με σοβαρή γαστρεντερική διαταραχή ή ιστορικό παγκρεατίτιδας
- Άτομα με ψυχογενή διατροφική διαταραχή (π.χ. νευρική ανορεξία ή βουλιμία)
Ποιες είναι οι παρενέργειες του Ozempic
Όπως κάθε φαρμακευτική αγωγή, το Ozempic ενδέχεται να έχει παρενέργειες. Οι συχνότερες περιλαμβάνουν:
Ναυτία και εμετό
Είναι ίσως η πιο συνηθισμένη παρενέργεια, ιδίως τις πρώτες εβδομάδες χρήσης.
Διάρροια ή δυσκοιλιότητα
Προβλήματα στο γαστρεντερικό σύστημα είναι σχετικά συχνά.
Πονοκέφαλος και ζάλη
Μερικοί ασθενείς μπορεί να αισθανθούν ζαλάδα ή πονοκέφαλο, ιδίως στην αρχή.
Χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (υπογλυκαιμία)
Ειδικά σε συνδυασμό με άλλες αγωγές για τον διαβήτη.
Απώλεια μυϊκής μάζας
Εφόσον δεν συνοδεύεται από σωστή διατροφή και φυσική δραστηριότητα.
Αλλαγές στην όρεξη και την πέψη
Η επιβράδυνση της γαστρικής κένωσης μπορεί να προκαλέσει αίσθημα βάρους και δυσπεψία.
Άλλες σοβαρές παρενέργειες
Επιπρόσθετες παρενέργειες από την λήψη του Ozempic μπορεί να είναι η αφυδάτωση, η σημαντική μείωση της πρόσληψης τροφής με αποτέλεσμα τον υποσιτισμό καθώς και η ανάπτυξη παγκρεατίτιδας και προβλημάτων στην χοληδόχο κύστη.
Η διατροφή δεν “μπαίνει στο πλάι” – Είναι απαραίτητη
Όταν κάποιος λαμβάνει φάρμακα όπως το Ozempic, η διατροφή δεν γίνεται λιγότερο σημαντική — γίνεται πιο κρίσιμη από ποτέ.
Πολλά άτομα δυσκολεύονται να φάνε και καταναλώνουν τυχαία ή ακατάλληλα γεύματα (π.χ. μόνο γιαούρτι ή φρυγανιές). Αυτό οδηγεί σε έλλειψη πρωτεΐνης, έλλειψη βιταμινών, απώλεια μυϊκής μάζας και κόπωση. Πολύ συχνά εμπφανίζονται πεπτικά προβλήματα όπως φούσκωμα, δυσκοιλιότητα, διάρροια, ναυτία, εμετός.
Γι’ αυτό ο Διαιτολόγος Διατροφολόγος πρέπει να προσαρμόζει το διατροφικό πλάνο στις ανάγκες του ατόμου και να παρέχει εξατομικευμένη διατροφική υποστήριξη ώστε να ελαχιστοποιούνται οι παρενέργειες και να διατηρείται η άλιπη μάζα σώματος, με έμφαση σε:
- Μικρά και τακτικά γεύματα
- Κατανάλωση επαρκούς πρωτεΐνης
- Πρόσληψη υδατανθράκων
- Απαραίτητη πρόσληψη φυτικών ινών
- Επαρκή ενυδάτωση και ηλεκτρολύτες
- Εκπαίδευση στην επιλογή και προετοιμασία τροφής
Η χρήση του Ozempic δεν αντικαθιστά μια ισορροπημένη διατροφή σύμφωνα με την Academy of Nutrition and Dietetics.
Η θεραπεία με Ozempic απαιτεί διατροφολογική καθοδήγηση εξατομικευμένη, με παρακολούθηση βάρους, διατροφικής πρόσληψης, συμπτωμάτων και πιθανών ελλείψεων (π.χ. βιταμινών, πρωτεΐνης).
Επίσης, σε συνδυασμό με ψυχολογική υποστήριξη, ενισχύεται η αλλαγή στάσης απέναντι στο φαγητό και το σώμα.
Μετά τη διακοπή του Ozempic: Εκεί που ξεκινούν τα δύσκολα
Όταν το άτομο σταματήσει το φάρμακο, η όρεξη επιστρέφει, συχνά πιο έντονη από πριν. Το φάρμακο δεν προσφέρει μόνιμα αποτελέσματα.
Φορείς όπως το British Dietetic Association, το British Nutrition Foundation καθώς και πολλές ιατρικές ενώσεις τονίζουν ότι:
Tο Ozempic δεν είναι υποκατάστατο της ισορροπημένης διατροφής. Η χρήση των GLP-1 πρέπει να πλαισιώνεται από την κατάλληλη διατροφική εκπαίδευση και τροποποίηση συμπεριφοράς, ώστε να έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
Για τον λόγο αυτό, η διατροφική παρέμβαση πρέπει να συνεχίζεται και μετά, με στόχο την διατήρηση των αλλαγών συμπεριφοράς, την εκαπίδευση σε έναν ισορροπημένο τρόπο διατροφής, την ενδυνάμωση της αυτάρκειας και την πρόληψη του “yo-yo effect”.
Η αξία της διατροφικής εκπαίδευσης, της άσκησης και της ψυχολογικής υποστήριξης
Η χρήση φαρμάκων όπως το Ozempic μπορεί να ενισχύσει την απώλεια βάρους, αλλά δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη σταδιακή αλλαγή νοοτροπίας γύρω από τη διατροφή και τη φροντίδα του σώματος.
Η διατροφική εκπαίδευση είναι κρίσιμη για να μάθει το άτομο να αναγνωρίζει την πραγματική πείνα, να σχεδιάζει ισορροπημένα γεύματα και να υιοθετεί λειτουργικές διατροφικές συνήθειες που το ενδυναμώνουν αντί να το περιορίζουν.
Η έμφαση πρέπει να δίνεται όχι μόνο στο “τι” αλλά και στο “γιατί” και “πώς” τρώμε.
Παράλληλα, η φυσική δραστηριότητα συμβάλλει καθοριστικά στην διατήρηση της μυϊκής μάζας, στην βελτίωση του μεταβολισμού και στην ενίσχυση της ψυχικής υγείας. Η τακτική άσκηση λειτουργεί ως φυσικός σταθεροποιητής της διάθεσης και ενισχύει την προσπάθεια διατήρησης του βάρους.
Η ψυχολογική υποστήριξη —είτε μέσω ατομικής θεραπείας είτε μέσω ομάδων— βοηθά στη διαχείριση των συναισθημάτων που συνδέονται με τη διατροφή, τη ντροπή ή την αποτυχία, και προετοιμάζει τον άνθρωπο για μια σταθερή, μακροπρόθεσμη αλλαγή.
Η υγιής απώλεια βάρους δεν είναι υπόθεση ενός φαρμάκου
Το Ozempic δεν είναι «εργαλείο» για όλους — και σίγουρα δεν είναι λύση για την παχυσαρκία.
Είναι μια φαρμακευτική παρέμβαση που συνταγογραφείται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, με αυστηρές ιατρικές ενδείξεις και όχι ένα προϊόν lifestyle. Ο ρόλος του Διαιτολόγου Διατροφολόγου δεν είναι να ακολουθεί τις τάσεις της αγοράς, αλλά να υπερασπίζεται την μακροχρόνια υγεία του ανθρώπου μέσα από την εκπαίδευση, τη φροντίδα και την αποκατάσταση της σχέσης του με το φαγητό.
Ακόμα και όταν κάποιος έχει ήδη ξεκινήσει αγωγή με φάρμακα όπως το Ozempic, η διατροφική παρακολούθηση είναι απολύτως απαραίτητη. Όχι μόνο για την πρόληψη ανεπιθύμητων ενεργειών, αλλά και για την εκπαίδευση που θα τον βοηθήσει να σταθεί στα πόδια του όταν το φάρμακο σταματήσει.
Η υποστήριξη του Διαιτολόγου Διατροφολόγου βοηθά να διατηρηθούν οι αλλαγές στη συμπεριφορά, να χτιστεί η αυτάρκεια και να αποφευχθούν οι υποτροπές.
Αδυνάτισμα σημαίνει αποκατάσταση — όχι μόνο του σώματος, αλλά και της εμπιστοσύνης στον εαυτό μας. Κι αυτό δεν θα μας το δώσει ποτέ ένα στυλό. Το κτίζουμε μέρα με τη μέρα με φροντίδα, συνέπεια και καθοδήγηση.
Υπεύθυνη επιστημονική διατροφική υποστήριξη
Επιθυμείτε να πετύχετε απώλεια βάρους και χρειάζεστε έναν έμπειρο συνοδοιπόρο στην βελτίωση της υγείας σας; Μπορώ να σας εξυπηρετήσω!
Είμαι Διαιτολόγος Διατροφολόγος στα Μελίσσια με μεταπτυχιακές σπουδές στην Κλινική Διατροφή και μπορώ να σας υποστηρίξω χωρίς στερήσεις και περιορισμούς. Μπορούμε να συνεργαστούμε δια ζώσης ή διαδικτυακά και θα χαρώ πολύ να σας βοηθήσω.
Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου με οποιονδήποτε από τους ακόλουθους τρόπους σας εξυπηρετεί:
- τηλεφωνήστε μου στο + (30) 210 613 2658
- στείλτε μου email στο georgia@kalaitzidou.gr
- συμπληρώστε την φόρμα επικοινωνίας στην ιστοσελίδα μου