Πάρα πολλές φορές έχω διαβάσει λεζάντες περιοδικών που λένε:

''Βάλε φωτιά στο μεταβολισμό σου'' ή ''Πως θα εκτινάξεις το μεταβολισμό σου σε 24 ώρες''. Τι είναι αυτός ο Μεταβολισμός ή καλύτερα Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός που μπορεί να εκτιναχθεί και να χάνουμε βάρος; Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Τι είναι ο Βασικός μεταβολικός ρυθμός (ΒΜΡ);

Ο Βασικός Μεταβολικός ρυθμός (ΒΜΡ) είναι οι ελάχιστη ενέργεια (θερμίδες) που χρειάζεται ένας άνθρωπος για τη διατήρηση των ζωτικών λειτουργειών σε κατάσταση ηρεμίας. Αντιπροσωπεύει την ενέργεια που απαιτείται για τη λειτουργεία της αναπνοής, της κυκλοφορίας του αίματος, τη λειτουργία της καρδιάς, τη διατήρηση της θερμοκρασίας κτ.λ. σε κατάσταση ηρεμίας. Ο ΒΜΡ αποτελεί το μεγαλύτερο ποσοστό της συνολικής ημερήσιας ενεργειακής δαπάνης (περίπου 60-75%) για τους περισσότερους ανθρώπους.

Από τι όμως επηρεάζεται ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός (ΒΜΡ).

Ο ΒΜΡ εξαρτάται από πλήθος παραγόντων όπου είναι οι παρακάτω:

• Σωματικό Μέγεθος: Τα άτομα με μεγαλύτερο μέγεθος σώματος έχουν υψηλότερο ΒΜΡ.

• Σύσταση Σώματος: Τα άτομα με μεγαλύτερη άλιπη μάζα σώματος έχουν μεγαλύτερο ΒΜΡ. Βέβαια το κάθε συστατικό στοιχείο της άλιπης μάζας σώματος συνεισφέρει σε διαφορετικό ποσοστό στη διαμόρφωση του τελικού ΒΜΡ.

• Ηλικία: Όσο αυξάνεται η ηλικία μειώνεται ο ΒΜΡ. Υπολογίζεται ότι σε κάθε δεκαετία (μετά την ενηλικίωση) ο ΒΜΡ μειώνεται κατά 2-3%.

• Φύλο: Οι άνδρες έχουν μεγαλύτερο ΒΜΡ σε σχέση με τις γυναίκες, εξαιτίας της αυξημένης μυϊκής μάζας σώματος και την μεγαλύτερη επιφάνεια σώματος.

• Διατροφική κατάσταση: Ο υποσιτισμός προκαλεί μείωση του ΒΜΡ.

• Φυσιολογικοί παράγοντες: Ο ΒΜΡ αυξάνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού.

• Ψυχολογικοί παράγοντες: Το στρες αυξάνει το ΒΜΡ.

• Ασθένεια ή τραύμα: Ο ΒΜΡ αυξάνεται σε περιπτώσεις πυρετού, μόλυνσης, σήψης ή τραύματος.

• Διαταραχές ορμονών: Οι ορμονική κατάσταση μπορεί να επηρεάσει το επίπεδο του ΒΜΡ, ιδίως σε ενδοκρινικές διαταραχές.

• Φαρμακολογικές επιδράσεις: Ο ΒΜΡ μπορεί επηρεάσει τη χορήγηση κάποιων φαρμάκων ή ουσιών.

• Θερμοκρασία Περιβάλλοντος: Οι ακραίες θερμοκρασίες (υψηλές ή χαμηλές) αυξάνουν το ΒΜΡ.

• Γενετικές διαφορές: Οι γενετικές διαφορές μπορούν να εξηγήσουν μέχρι και 10% των διαφορών στο ΒΜΡ μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, σωματικού βάρους, ηλικίας και λιπώδους μάζας σώματος.

Συνοψίζοντας, ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός δύσκολα αλλάζει προς το καλύτερο, είναι μοναδικός για κάθε άνθρωπο και συνήθως με τον τρόπο ζωής μας συνεχώς φθείρετε καθώς περνάνε τα χρόνια. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι ο μόνος τρόπος ενίσχυσης του Βασικού Μεταβολικού Ρυθμού είναι η αύξηση της μυϊκής μάζας του σώματος μέσω αύξησης των επιπέδων σωματικής δραστηριότητας. Σε αντίθεση με λανθασμένες πεποιθήσεις που κατά καιρούς προβάλλονται, δεν υπάρχουν συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά, τρόφιμα, συμπληρώματα διατροφής που αυξάνουν τον Βασικό Μεταβολικό Ρυθμό και βοηθούν στην απώλεια βάρους.