Ιστορία
Η Μεσογειακή Διατροφή έγινε γνωστή για πρώτη φορά στη δεκαετία του ’70 με την έρευνα των 7 χωρών. Στις αρχές της δεκαετίας του ΄60, ο φυσιολόγος Ancel Keys και οι συνεργάτες του πραγματοποίησαν μια επιδημιολογική μελέτη σχετικά με τα καρδιαγγειακά νοσήματα σε 7 χώρες (Μελέτη των 7 Χωρών) (ΗΠΑ, Ελλάδα, Ιαπωνία, Ιταλία, πρώην Γιουγκοσλαβία, Φιλανδία, Ολλανδία). Τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι Μεσογειακές χώρες και ιδιαίτερα η Ελλάδα δεν έπασχα από καρδιαγγειακά νοσήματα. Είναι γεγονός ότι η μελέτη των 7 Χωρών κέντρισε το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας καθώς πιστεόταν ότι ‘οι Κρήτες πρέπει να κάνουν και να τρώνε κάτι σωστό’.
Στη Διεθνή Διάσκεψη για τις Μεσογειακές Διατροφές το 1993 αποφασίστηκε τι θα θεωρείται υγιεινή, παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή και το 1995 μια ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου Harvardκαι την συμβολλή Ελλήνων επιστημών δημιούργησαν την ‘’Πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής‘’.
Φτάνουμε το 2013 όπου η Μεσογειακή Διατροφή αναγνωρίστηκε από την UNESCOως άυλη πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας.
Είναι αξιοσημείωτο, ότι δεν υπάρχει ένα και μοναδικό πρότυπο μεσογειακής διατροφής. Κάθε χώρα της Μεσογείου έχει υιοθετήσει το δικό της διατροφικό πρότυπο. Τα διατροφικά πρότυπα που επικρατούν στην περιοχή της Μεσογείου έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά, τα περισσότερα από τα οποία βασίζονται στο γεγονός ότι το ελαιόλαδο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις περισσότερες μεσογειακές χώρες.
Χαρακτηριστηκά της Μεσογειακής Διατροφής
Η Μεσογειακή διατροφή χαρακτηρίζεται
- Υψηλή κατανάλωση ελαιολάδου (καταχρηστικά ακόρεστων λιπιδίων) συγκριτικά με κορεσμένα λιπίδια
- Υψηλή κατανάλωση οσπρίων
- Υψηλή κατανάλωση κυρίως ανεπεξέργαστων δημητριακών
- Υψηλή κατανάλωση φρούτων
- Υψηλή κατανάλωση λαχανικών
- Χαμηλή κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων
- Μέτρια προς υψηλή κατανάλωση ψαριού
- Χαμηλή κατανάλωση κρέατος και προϊόντων κρέατος
- Μέτρια κατανάλωση κρασιού
Ωφέλη της Μεσογειακής Διατροφής
Πληθώρα μελετών έχουν αναδείξει τα ωφέλη της Μεσογειακής διατροφής στην υγεία. Η Μεσογειακή Διαρτοφή έχει συνδεθεί με την καλή υγεία και τη μακροζωϊα. Υιοθετώνας τον Μεσογειακό τρόπο Διατροφής μειώνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης του μεταβολικού συνδρόμου, της παχυσαρκίας, του διαβήτη τύπου 2, των καρδιαγγειακών παθήσεων , ορισμένων νευροεκφυλιστικών ασθενειών και του καρκίνου. Έχει αποδειχθεί ότι η καλή ψυχολογία και η αντίληψη της κατάστασης της υγείας συνδέονται με τη διατροφή και πιο συγκεκριμένα με την κατανάλωση της μεσογειακής διατροφής.
Νεα Μεσογειακή Πυραμίδα
Σύμφωνα με την UNESCO υπογραμμίστηκε ότι η έννοια της διατροφής στη Μεσόγειο περιλάμβανε μια κοινωνικο πολιτιστική έκφραση των διαφόρων καλλιεργειών τροφίμων της Μεσογείου και ότι η σημασία της μεσογειακής διατροφής δεν βασίζεται μόνο στα συγκεκριμένα τρόφιμα και θρεπτικά συστατικά της, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο τα χαρακτηριστικά φαγητά της παράγονται, μαγειρεύονται και τρώγονται. Το 2011 η πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής αναθεωρήθηκεκαι έρχεται να τονίχει ότι η Μεσογειακή Διατροφή δεν είναι μόνο επιλογές τροφίμων, αλλά τρόπος ζωής ενσωματώνοντας πολιτισμικά, κοινωνικά και οικονομικά στοιχεία. Αυτά τα στοιχεία είναι:
- Τρόπος μαγειρέματος: Το μαγείρεμα είναι μια σημαντική δραστηριότητα στην οποία πρεπει να αφιερώνεται ο ανάλογος χρόνος. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι τα μυρωδικά, τα μπαχαρικά και τα άγρια βότανα, παρέχουν στα φαγητά ξεχωριστές γεύσεις και πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, όπως επίσης μειώνεται η προσθήκη αλατιού. Ιδιαίτερε σημασία πρέπει να δωθεί στην παρασκευή παραδοσιακών συνταγών
- Μέτρο:το μέγεθος των μερίδων πρέπει να βασίζονται στην κατ’οικονομία αρχή και να προσαρμόζονται στις ενεργειακές ανάγκες του αστικού και σύγχρωνου τρόπου ζωής.
- Σωματική Δραστηριότητα: μέτρια και τακτική άσκηση (τουλάχιστον 30 λεπτά ημερησίως). Απλοί τρόποι άσκησης είναι το περπάτημα, η χρήση της σκάλας αντί για το ανσανσέρ κ.α. Οι υπαίθριες δραστηριότητες αναψυχής με άλλους είναι πιο απολαυστικές.
- Επαρκή ανάπαυση: Η ανάπαυση κατά τη διάρκεια της ημέρας καθώς και o επαρκής ύπνος κατά τη διάρκεια της νύχτας είναι επίσης μέρος ενός υγιούς και ισορροπημένου τρόπου ζωής.
- Κοινωνικότητα:η συντροφικότητα είναι σημαντική διάσταση της κοινωνικής και πολιτιστικής αξίας του γεύματος.
- Εποχικότητα – Βιοποικιλότητα: Η προτίμηση για εποχιακά, φρέσκα και ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα διασφαλίζει τα θρεπτικά συστατικά των τροφίων και συμβάλει στη ανάπτυξη ενός βιώσιμου διατροφικού μοντέλου.